In het algemeen moet iemand zelf voor de kosten opdraaien wanneer diegene de belangen van een ander behartigt, zonder dat de ander hierom gevraagd heeft. Er zijn ook situaties denkbaar waarin iemand niet in staat is zijn eigen belangen (tijdelijk) te behartigen. Je kan hierbij denken aan afwezigheid. Indien iemand zijn eigen belangen niet kan behartigen en een ander deze belangen ongevraagd behartigt, kan er toch sprake zijn van zaakwaarneming. Wij zullen je in dit artikel uitleggen wat zaakwaarneming inhoudt en aan welke voorwaarden een beroep op zaakwaarneming moet voldoen. Ook vertellen we welke verplichtingen er ontstaan bij zaakwaarneming. om succesvol te zijn en welke verplichtingen ontstaan voor de partijen bij zaakwaarneming. Daarnaast zullen wij een voorbeeld geven van zaakwaarneming.
Wat is zaakwaarneming?
De term ‘zaakwaarneming’ spreekt al een beetje voor zich: er worden zaken van een ander waargenomen. We spreken van de juridische term zaakwaarneming wanneer iemand willens en wetens, op redelijke grond de belangen van een ander behartigt, zonder dat er hiervoor een bevoegdheid is ontstaan. In normaal Nederlands betekent zaakwaarneming de behartiging van de belangen van een ander met een goede reden, maar zonder overeenkomst. De kosten die zijn ontstaan als gevolg van de zaakwaarneming kunnen verhaald worden op de ander. Echter mag de zaakwaarnemer ook rechtshandelingen verrichten in naam van de belanghebbende. Indien er door de zaakwaarnemer aan de vereisten voldaan is, heeft hij de mogelijkheid om aanspraak te maken op een schadevergoeding voor de door de zaakwaarneming geleden schade.
Verplichtingen: zaakwaarnemer
We spreken van een zaakwaarnemer wanneer een persoon zich kan beroepen op zaakwaarneming. Hiervoor moet er aan een aantal voorwaarden voldaan zijn voordat er aanspraak gemaakt kan worden op een schadevergoeding. Zoals eerder gesteld moet de zaakwaarnemer een goede grond hebben om de belangen van een ander te behartigen. In de praktijk komt dit erop neer dat Peter het huis van zijn buurman Jan niet zomaar kan laten schoonmaken. Peter moet dan een redelijke grond hebben voor schadevergoeding als gevolg van zaakwaarneming. Ook moet er een zeker niveau van zorg betracht worden, en moet de begonnen zaakwaarneming ook voortgezet worden. Indien iemand tot het besluit komt om op te treden als zaakwaarnemer, dan kan deze persoon hier niet zomaar mee stoppen, terwijl het in het belang van de belanghebbende is dat de zaakwaarneming wordt voortgezet.
Door de zaakwaarnemer moet, indien mogelijk, aan de belanghebbende verantwoording afgelegd worden wat betreft het uitgevoerde tijdens de zaakwaarneming. Tevens moet de zaakwaarnemer de gemaakte kosten bij de zaakwaarneming delen. Het kan ook voorkomen dat de zaakwaarnemer moet vermelden hoeveel geld hij heeft ontvangen door de zaakwaarneming.
Verplichtingen: belanghebbende
Zowel de zaakwaarnemer als de wederpartij, de belanghebbende, moeten voldoen aan bepaalde verplichtingen. Zo moet de belanghebbende de door de zaakwaarnemer geleden schade vergoeden, wanneer de belangen van de belanghebbende op de juiste wijze behartigd zijn. Indien de belangenbehartiging niet naar behoren was, bestaat er geen of slechts een gedeeltelijke verplichting tot het vergoeden van de schade van de zaakwaarnemer. De belanghebbende heeft wel de bevoegdheid om het optreden van de zaakwaarnemer goed te keuren, terwijl het belang niet afdoende behartigd is. Indien de belanghebbende het optreden van de zaakwaarnemer goedkeurt, vervalt het recht van de belanghebbende om de gebreken in te roepen. De door de zaakwaarnemer geleden schade als gevolg van de zaakwaarneming moet dan vergoed worden door de belanghebbende.
Voorbeeld: zaakwaarneming
Een paar jongens zijn op een veldje aan het handballen. Piet gooit de bal per ongeluk door het raam van meneer De Beer. Echter zit meneer De Beer in Spanje: hij heeft dus geen enkele weet van het kapotte raam. Margriet ziet op het journaal dat er zwaar noodweer op komst is. Meteen denkt zij aan meneer De Beer, die nog een paar weken in Spanje zit. Ze probeert meneer De Beer te bereiken om hem te informeren over het kapotte raam.
Margriet komt tot het besluit om alsnog maatregelen te nemen. Ze belt een klusjesman met het verzoek een plaat te plaatsen voor het raam. Margriet betaalt de kosten van de reparatie van het raam. Na twee weken komt meneer De Beer terug van zijn vakantie. Margriet vraagt of hij de gemaakte kosten wilt vergoeden. Meneer De Beer weigert dit; hij suggereert dat de reparatie slechts op initiatief van Margriet gedaan is. Hij vindt dus dat zij voor de kosten mag opdraaien, aangezien er geen overeenkomst is gesloten.
Wat nu? Gelukkig is het beroep doen op zaakwaarneming hier een optie. Zoals gesteld kan er door zaakwaarneming onder voorwaarden een verbintenis tot schadevergoeding tot stand komen, waardoor Margriet de kosten toch nog kan verhalen op meneer De Beer. Margriet had ook als zaakwaarnemer in naam van meneer De Beer kunnen handelen, omdat er bij zaakwaarneming de mogelijkheid bestaat om in naam van de belanghebbende, in dit geval meneer De Beer, rechtshandelingen te verrichten. Wanneer Margriet dit gedaan had, dan had de klusjesman de rekening kunnen sturen naar meneer De Beer, omdat er dan een overeenkomst was tussen de klusjesman en meneer De Beer.
Conclusie
We spreken van de juridische term zaakwaarneming wanneer iemand willens en wetens, op redelijke grond de belangen van een ander behartigt, waarvoor geen bevoegdheid is ontstaan. Indien er door de zaakwaarnemer aan de vereisten voldaan is, heeft hij de mogelijkheid om aanspraak te maken op een schadevergoeding. Wij hebben in dit artikel slechts een globaal beeld gegeven van zaakwaarneming. Daarom is het raadzaam om in het geval van een dispuut wat betreft zaakwaarneming, contact op te nemen met een advocaat of jurist. De hoogte van de te vergoeden schade of de rechtshandelingen die reeds verricht zijn, zijn hierbij ook van belang. Een advocaat of jurist kan de juiste oplossing bieden voor jouw specifieke situatie.
