Ieder jaar gebeuren er in Nederland een groot aantal ongevallen tijdens de verrichting van arbeid. Dit is niet meer dan logisch: waar arbeid verricht wordt, worden ook fouten gemaakt en kunnen er ongelukken gebeuren. De Arbowet is in het leven geroepen om het aantal ongelukken zo laag mogelijk te houden. Wij gaan in dit artikel in op de inhoud van de Arbowet, de verplichtingen van een werkgever en werknemer volgens de Arbowet, de taken van de arbeidsinspectie en de Arboarts en wat er gebeurt bij niet-naleving van de Arbowet.
De Arbowet
Arbowet is een afkorting van de volledige naam Arbeidsomstandighedenwet 1998. Het doel van de Arbowet is de bescherming tegen onveilige situaties van werknemers op het werk. Dit geldt niet alleen voor situaties die mogelijk gevaarlijk zijn voor de fysieke gesteldheid van de werknemers. Het ziet namelijk ook op situaties die mogelijk gevaarlijk zijn voor de mentale gesteldheid van de werknemers. Denk hierbij aan stress of een te hoge werkdruk. De Arbowet is met name gericht op de werkgever, al zijn er ook plichten opgenomen voor de werknemer. De werkgever dient zicht te houden aan de Arbowet en moet voorkomen dat er onnodig gevaar is voor de werknemers.
De inrichting van het werk
In de Arbowet is gesteld dat voor een werkgever de verplichting bestaat tot de verzorging van de gezondheid en veiligheid van alle werknemers, wat betreft de aspecten die verbonden zijn met de arbeid. Om dit te realiseren dient de werkgever een beleid gericht op de best mogelijke arbeidsomstandigheden te voeren. Ook dient de werkgever zijn beleid met regelmaat te toetsen en mogelijk aan te passen.
Risico’s voorkomen
Daarnaast blijkt uit de Arbowet dat de organisatie van de arbeid door de werkgever op een dergelijke wijze moet geschieden dat dit geen slechte gevolgen heeft voor de gezondheid en veiligheid van de werknemers. De werkgever dient de risico’s en mogelijke gevaren dus zo vroeg mogelijk in het proces proberen te voorkomen, of in ieder geval te beperken.
Persoonlijke eigenschappen
Aan de persoonlijke eigenschappen van een werknemer moeten de volgende dingen worden aangepast: de manier waarop de arbeidsplaatsen zijn ingericht, de zaken die gebruikt worden, de methodes die toegepast worden bij het uitvoeren van de arbeid en de inhoudelijke kant van de arbeid. Daarnaast dienen voor mensen met een structurele beperking de arbeidsplaatsen aangepast te worden. Ook moet de werknemer ervoor zorgen dat er maatregelen getroffen worden wat betreft situaties waarin ongevallen plaatsgevonden hebben en moeten de werknemers op de hoogte zijn van de benodigde stappen in het geval van gevaar of een ongeval. Een werkgever moet ervoor zorgen dat de arbeid van werknemers waar mogelijk niet monotoon of tempo gebonden is.
Nuance
Daarnaast moet er voorkomen worden dat er psychosociale arbeidsbelasting zoals bijvoorbeeld stress door werkdruk, seksuele intimidatie, pesterijen, discriminatie, geweld of agressie plaatsvindt op de werkvloer. In de Arbowet wordt dit genuanceerd door te stellen dat een werkgever deze verplichtingen kent, tenzij dit naar redelijkheid en billijkheid niet van de werkgever verwacht kan worden.
Risico’s en arbeidsongelukken
De werkgever dient alle risico’s binnen de onderneming te inventariseren en te evalueren. Ook dient de werkgever hierbij de gevaren en maatregelen die getroffen zijn om het risico te verlagen te beschrijven. Deze beschrijvingen stelt de de werkgever aan de werknemers die dit werk doen ter beschikking. Tevens instrueert hij deze werknemers over hoe de beschermingsmiddelen werken.
Controle
Uit de Arbowet blijkt ook dat er voor de werkgever de verplichting bestaat tot de controle van de werknemers wat betreft de uitvoering van de voorschriften en het correct gebruik van de beschermingsmiddelen. De werkgever is verplicht van mogelijke ongelukken met de dood, zwaar letsel of een opname in het ziekenhuis tot gevolg melding te maken bij de arbeidsinspectie. Ook moet de werkgever een lijst hebben waarop alle arbeidsongelukken zijn opgenomen die een verzuim van meer dan 3 dagen hebben opgeleverd.
Verplichtingen werknemer Arbowet
Niet alleen de werkgever, maar ook de werknemer heeft volgens de Arbowet enkele verplichtingen.
Zorg dragen gezondheid
De werknemer moet, voor zover dit mogelijk is, voor zijn eigen en andermans gezondheid en veiligheid zorg dragen bij zijn gedrag op de werkvloer. Dit moet in lijn zijn met de genoten opleiding en de instructies die door de werkgever gegeven zijn.
Correcte gebruikswijze
De arbeidsmiddelen en eventuele risicovolle stoffen moeten op de correcte wijze gebruikt worden en de beschermingsmiddelen die door de werkgever beschikbaar gesteld zijn moeten gebruikt worden. Tevens mogen eventuele beveiligingen die zijn aangebracht niet verwijderd worden door de werknemer en deze moeten op de juiste wijze gebruikt worden.
Meewerken instructies
Daarnaast is de werknemer verplicht mee te werken indien er door de werkgever instructies gegeven worden wat betreft gevaar, risico’s en bescherming hiertegen. De werknemer moet ook de werkgever of een leidinggevende op de hoogte stellen wanneer hij gevaren of risico’s ziet.
Hulpbehoevenden bijstaan
Ten slotte moet de werknemer de werkgever en andere hulpbehoevenden bijstaan bij de uitvoering van de in de Arbowet opgenomen verplichtingen.
De bedrijfsarts en de Arboarts
Een werkgever laat zich bijstaan door deskundige werknemers wat betreft de verplichtingen volgens de Arbowet. Deze deskundigen staan de werkgever bij het inventariseren van risico’s bij. Tevens geven zij advies over met de Arbowet verband houdende zaken. Ook bestaat er voor de werkgever de verplichting om zich bij te laten staan door een bedrijfsarts.
Hulp bedrijfsarts
De bedrijfsarts biedt de werkgever hulp bij de risico-inventarisatie, het evalueren van de risico’s en het geven van adviezen wat betreft deze risico’s. De bedrijfsarts biedt ook begeleiding aan voor werknemers die als gevolg van ziekte hun arbeid niet kunnen verrichten.Ook worden er door de bedrijfsarts onderzoeken gedaan wat betreft de arbeidsgezondheid en verricht de bedrijfsarts aanstellingskeuringen, indien deze door de werkgever gedaan worden.
Verplichting Arboarts
Indien een werkgever besluit geen eigen bedrijfsarts aan te nemen (als gevolg van bijvoorbeeld de hoge kosten), dan heeft de werkgever de verplichting om een Arboarts in te schakelen. Deze vangnetregeling is opgenomen in de Arbowet. De Arboarts verricht dan de taken die een bedrijfsarts anders zou uitvoeren. Dit betekent in de praktijk dus ook dat iedere werknemer recht heeft op een arts. Het is hierbij niet relevant of dit een bedrijfsarts of een Arboarts is.
De arbeidsinspectie
De arbeidsinspectie is de toezichthouder wat betreft het naleven van de Arbowet door een werkgever. Indien er een ongeluk plaatsgevonden heeft of wanneer een verzoek is gedaan door een vertegenwoordiger van het personeel, de vakbond of de ondernemingsraad, kan de arbeidsinspectie volgens de Arbowet een onderzoek instellen.
Bevoegdheden
Voor dit onderzoek heeft de arbeidsinspectie de bevoegdheid om een huis binnen te treden, zonder dat de bewoner van het huis hiervoor toestemming verleend heeft. Ook mag de arbeidsinspectie iedereen staande houden om informatie wat betreft de naam, voornamen, geboortedatum en adres te verkrijgen. Hiervoor is medewerking verplicht. Indien men niet meewerkt, kan bovenstaande plaatsvinden onder dwang.
Niet aan Arbowet gehouden
De arbeidsinspectie heeft enkele mogelijkheden indien er niet aan de Arbowet gehouden is. Zo kan de arbeidsinspectie eisen stellen wat betreft de naleving van bepaalde artikelen uit de Arbowet. Vervolgens moet de werkgever deze eisen volgen. Ook kan door de arbeidsinspectie de arbeid stilgelegd worden indien er een groot risico is bij het uitvoeren van de arbeid voor de werknemers. Dit kan zowel op mondelinge wijze als op schriftelijke wijze geschieden, en men moet het bevel volgen.
Boetes
Indien men het bevel van de arbeidsinspectie met opzet negeert ontstaat er een economisch delict. Dit resulteert in hoge boetes.
De verdere gevolgen van niet naleving
Zoals hierboven gesteld kan men de arbeid stilleggen of naleving van de Arbowet eisen, bij niet naleving van de Arbowet. Ook kan het niet naleven resulteren in hoge boetes. Een aantal van deze boetes zijn aan te merken als misdrijf of als economisch delict. De hoogtes van boetes, zowel voor overtredingen uit de wet als misdrijven, kunnen oplopen tot in de tien duizenden euro. Een werkgever is onzorgvuldig als hij de Arbowet niet naleeft. Indien een werknemer na een ongeval een schadevergoeding vordert bij een werkgever die onzorgvuldig geweest is, dan kan de werkgever lastig verweer voeren.
Conclusie
De Arbowet is in het leven geroepen om het aantal ongelukken zo laag als mogelijk te houden, doordat er een veilige arbeidsomgeving ontstaat. De werkgever krijgt hierbij hulp van een bedrijfsarts of een arboarts. Niet alleen de werkgever, maar ook de werknemer heeft volgens de Arbowet enkele verplichtingen om deze veiligheid te garanderen. De arbeidsinspectie controleert of men de Arbowet naleeft.
Boetes en juridische problemen
Wanneer men de Arbowet niet (goed) naleeft, kan dit resulteren in hoge boetes of het stilleggen van de arbeid. Indien de Arbowet overtreden wordt (en dit een ongeluk als gevolg heeft), waarvoor een boete opgelegd is, kunnen daar juridische problemen uit voortvloeien. Indien hier sprake van is, dan is het raadzaam om een goede advocaat in te schakelen. Het is belangrijk dat u dit zo snel mogelijk doet, des te groter is de kans op een gewenste uitkomst.
Contact opnemen
Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.
