In de wet is ‘verbintenis‘ een veel gebruikte term. Soms denkt men dat een verbintenis gelijkgesteld kan worden met een overeenkomst, maar dat is niet zo. In dit artikel zullen we de term ‘verbintenis’ nader bekijken. We zullen nagaan wat een verbintenis precies is, wat de inhoud van een verbintenis is, hoe verbintenissen ontstaan en hoe de wet met verbintenissen te werk gaat.
Wat is een verbintenis?
Een verbintenis is een vermogensrechtelijke band tussen twee of meer partijen. Niet alleen natuurlijke personen kunnen verbintenissen aangaan, maar ook rechtspersonen.
Rechtspersonen en natuurlijke personen
Voorbeelden van rechtspersonen zijn de stichting, vereniging, naamloze vennootschap en de besloten vennootschap. Een natuurlijke persoon kan een vermogensrechtelijke betrekking aangaan met een rechtspersoon. Ook kunnen rechtspersonen onderling een vermogensrechtelijke betrekking aangaan.
Prestatie leveren
Een verbintenis is de verplichting van de ene partij om een prestatie te leveren en het recht van de ander om die prestatie te ontvangen. De prestatie kan bestaan uit een doen of een nalaten.
Doen
Een voorbeeld van een prestatie dat bestaat uit een doen is het schilderen van een huis. De ene partij moet het huis schilderen en de andere partij heeft het recht om een beschilderd huis. Daar staat vaak tegenover dat de wederpartij daarvoor in de ruil een geldbedrag betaald voor het geleverde werk.
Nalaten
Een prestatie dat bestaat uit een nalaten is bijvoorbeeld de verplichting van een werknemer om gedurende een jaar na het eindigen zijn dienstverband niet voor een concurrent te gaan werken.
De totstandkoming van verbintenissen
Alledaagse handelingen roepen vaak verbintenissen in het leven. Denk bijvoorbeeld aan boodschappen doen. Als u boodschappen doet sluit u een koopovereenkomst met de supermarkt. De supermarkt moet de goederen aan u overdragen en in ruil daarvoor bent u een geldbedrag verschuldigd.
Een handeling waarmee u het doel heeft om juridische gevolgen in het leven te roepen, noemt men in de wet een rechtshandeling.
Een ander voorbeeld van een verbintenis die ontstaat door een rechtshandeling is het sluiten van een huwelijk. Een huwelijk is in de kern een overeenkomst tussen twee personen waarbij zij beloven aan elkaar trouw te zullen zijn.
Daarnaast omvat het huwelijk vaak ook regelingen van vermogensrechtelijke aard zoals de verdeling van het huwelijksvermogen.
Verbintenissen uit rechtsfeiten
Verbintenissen behoeven niet uitsluitend te ontstaan uit rechtshandelingen. Zij kunnen ook ontstaan uit rechtsfeiten. Een rechtsfeit is een gebeurtenis die juridische gevolgen in het leven roept, zonder dat u dat bedoeld hebt.
Onrechtmatige daad
Een goed voorbeeld is de onrechtmatige daad door middel van laster. U kan en mag veel zeggen, maar onjuistheden over een ander verkondigen kan smaad of laster betekenen. De reputatie van diegene kan hierdoor worden beschadigd. Smaad of laster kan vervolgens leiden tot de verplichting tot schadevergoeding.
Onverschuldigde betaling
Een ander voorbeeld van verbintenissen die ontstaan uit een rechtsfeit is de onverschuldigde betaling. Als u bijvoorbeeld per ongeluk geld overmaakt naar een verkeerde rekening, dan is dat geldbedrag onverschuldigd betaald. Er is geen overeenkomst die een dergelijke betaling kan rechtvaardigen. U kunt dus dat geldbedrag bij de ontvanger terugvorderen.
De rechtsgevolgen van een verbintenis
Een verbintenis die tussen twee of meer partijen is ontstaan, moet in beginsel worden nagekomen. Dat betekent dat u niet zomaar van uw verplichting af kunt zijn. U moet met een heel goed verhaal komen om een verplichting die u bent aangegaan, niet na te komen.
Afdwingen bij de rechter
Als u uw verbintenis niet nakomt, dan kan de wederpartij naar de rechter stappen om vooralsnog nakoming af te dwingen. Kunt u de verbintenis niet nakomen? Dan zal de wederpartij vaak vervangende schadevergoeding vorderen. U kunt alleen deze schadevergoeding ontlopen als u kunt aantonen dat er sprake is van overmacht, een situatie waarin u geen controle had over de verhinderde naleving van de verbintenis.
Opschorting en ontbinding
Komt uw wederpartij zijn verbintenis niet na? Dan kunt u de nakoming van de verbintenis opschorten, of, als de situatie dat vraagt, ontbinden. Vanzelfsprekend is de wederpartij hiertoe ook bevoegd als u uw verbintenis niet nakomt.
Verjaring
Een voor de praktijk belangrijk leerstuk is het leerstuk van de verjaring. U kunt namelijk niet tot in de oneindigheid dingen vorderen van uw wederpartij, ook al bestaat er een verbintenis.
Wacht daarom niet te lang met actie ondernemen, want een rechter zal u niet-ontvankelijk verklaren in uw vordering als deze is verjaard. De gedachte hierachter is dat het uiteindelijk een keer klaar moet zijn. U kunt niet aan komen zetten met de vordering van een geldbedrag dat tien jaar geleden al betaald had moeten zijn, terwijl u gedurende al die tijd stil hebt gezeten.
Vermogensrecht
Het verbintenissenrecht maakt samen met het goederenrecht onderdeel uit van het vermogensrecht. Ben je opzoek naar een advocaat die je kan bijstaan in een vermogensrechtelijke kwestie? Schakel dan de hulp in van een gespecialiseerde vermogensrecht advocaat!
Conclusie
Kortom, is de verbintenis een vermogensrechtelijke betrekking tussen twee of meer partijen die verplichtingen voor partijen in het leven roept. Deze verplichtingen moeten nageleefd worden en hoeven alleen bij uitzondering niet nageleefd te worden. Verbintenissen zijn rechtens bij de rechter afdwingbaar.
Het is moeilijk om algemene regels te geven die in iedere situatie toepasbaar zijn. U kunt namelijk verbintenissen op verschillende manieren inrichten. Dat is ook het mooie van het contractenrecht.
Partijen kunnen afspreken wat zij willen en zij worden alleen beperkt door de grenzen die de wet hen oplegt. Heeft u vragen over verbintenissen of over een afspraak die u bent aangegaan? Dan is het verstandig om iemand in te schakelen die daar kennis over heeft, zodat u geïnformeerd tot een goed afgewogen beslissing kunt komen.
Contact opnemen
Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.
