Als men een verbintenis niet nakomt, staat in de wet wat de gevolgen zijn hiervan. In het Burgerlijk Wetboek zijn deze gevolgen uiteengezet.
De wet over tekortkoming in de nakoming
De wet regelt de gevallen wanneer een bepaalde tekortkoming in de nakoming van een verbintenis toerekenbaar is aan degene die deze tekortkoming pleegt en in welke gevallen de schuldenaar schadevergoeding plichtig is jegens de schuldenaar.
Hoofdregel tekortkoming in de nakoming
In het algemeen is het zo dat iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis die de schuldenaar en schuldeiser zijn overeengekomen, tot een vergoeding van de schade die daaruit volgt leidt.
Wel of niet toerekenbaar?
Wanneer een tekortkoming in de nakoming echter niet aan de schuldenaar kan worden toegerekend gaat dit niet op. Hieruit blijkt dat het Burgerlijk Wetboek een onderscheid maakt in tekortkomingen die men wel aan schuldenaren kan toerekenen (en waarmee dus schadevergoeding verplicht is) en tekortkomingen die men aan schuldenaren juist niet kan toerekenen.
Overmacht en wanprestatie
Het onderscheid dat hierboven is genoemd tussen enerzijds toerekenbare tekortkomingen en niet-toerekenbare tekortkomingen noemt men ook wel aan de ene kant wanprestatie en aan de andere kant overmacht.
Overmacht
Van overmacht is sprake wanneer iemand zich op een situatie kan beroepen waarbij buiten zijn schuld om, een niet voor zijn risico toebehorende tekortkoming is ontstaan in de nakoming van de verbintenis. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een schuldenaar verhinderd is of is belemmerd in de nakoming van zijn of haar verbintenis.
Wanprestatie
Wanprestatie is de situatie waarbij de tekortkoming juist wel toegerekend is aan de schuldenaar.
Verzuim
Wanneer men een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis aan de schuldenaar kan toerekenen, en er derhalve sprake is van wanprestatie, is deze schuldenaar verplicht tot vergoeding van de geleden schade.
Er dient gekeken te worden naar of de nakoming van de verbintenis blijvend of juist tijdelijk van aard is.
Blijvende onmogelijkheid
Bij blijvende onmogelijkheid van de nakoming ontstaat er meteen een recht op schadevergoeding. Men kan de tekortkoming dan in zijn geheel niet meer nakomen.
Tijdelijke onmogelijkheid
Wanneer de schuldenaar niet nakomt maar deze tekortkoming tijdelijk is, dan is deze schuldenaar pas verplicht tot betaling van schadevergoeding als hij in verzuim geraakt is.
Met verzuim wordt gedoeld op de situatie waarin een bepaalde tekortkoming die bestaat uit een toerekenbare vertraging in de nakoming van een verbintenis die reeds opeisbaar is, en deze niet al blijvend onmogelijk is.
Ingebrekestelling en de sommatiebrief
Voordat er verzuim intreedt ten opzichte van de schuldenaar moet eerst een ingebrekestelling verstuurd zijn. Een ingebrekestelling is een schriftelijke verklaring die een sommatie of aanmaning behelst om binnen een bepaalde termijn die redelijk geacht wordt, te presteren.
Schuldenaar voldoet niet aan de eis
Wanneer degene die de ingebrekestelling krijgt, niet aan de eis voldoet, dan is diegene in verzuim vanaf het moment dat de termijn die gegeven is in de ingebrekestelling is geëindigd. Een ingebrekestelling is dus een vereiste voor het ontstaan van het verzuim.
Wanneer dit verzuim intreedt, ontstaat vervolgens het recht op schadevergoeding. Deze ingebrekestelling is in principe niets meer dan een brief waarin de schuldenaar nog een laatste termijn geboden wordt om alsnog te presteren, met een gevolg als dit niet gebeurt.
Schuldenaar voldoet wel aan de eis
Wanneer een schuldenaar gehoor geeft aan de ingebrekestelling en alsnog nakomt dan eindigt het verzuim uiteraard. Ook eindigt het verzuim als de schuldeiser een aanbod van de schuldenaar tot nakoming weigert en daardoor zelf in verzuim (het zogenoemde ‘schuldeisersverzuim’) terecht komt. Ook de situatie waarin de nakoming blijvend onmogelijk is, eindigt het verzuim.
Schuldeisersverzuim
Zoals hierboven al genoemd is het schuldeisersverzuim ook een mogelijkheid. Wanneer een bepaalde schuldeiser niet wil meewerken of ervoor zorgt dat de van hem verlangde prestatie op een andere wijze niet tot stand komt, kan hij in schuldeisersverzuim raken, behalve wanneer de oorzaak van deze verhindering niet aan hem is toe te rekenen.
Verhinderd om na te komen
Bij dit schuldeisersverzuim presteert de schuldenaar zelf niet en komt hij dus niet zelf in verzuim. Hiervoor is nodig dat:
- De schuldenaar verhinderd is om een prestatie na te komen en;
- Deze verhindering enkel door een beletsel aan de kant van de schuldeiser veroorzaakt is en;
- De oorzaak aan een schuldeiser toe te rekenen is.
Voor het intreden van het schuldeisersverzuim moet aan alle drie voorwaarden voldaan zijn. Bij het ontbreken van een van de voorwaarden gaat het schuldeisersverzuim niet op.
Het recht op schadevergoeding
Elke schuldeiser heeft in principe recht op nakoming van de overeenkomst indien er sprake is van een tekortkoming in de nakoming. Wanneer vervolgens sprake is van wanprestatie kan diegene in plaats van deze nakoming ook schadevergoeding vragen.
Aanvullende schadevergoeding
Wanneer men een schadevergoeding naast nakoming vordert, spreekt men ook wel van een aanvullende schadevergoeding. Bij een aanvullende schadevergoeding is schadevergoeding gevorderd als een bepaalde prestatie te laat of gebrekkig is verricht.
Vervangende schadevergoeding
Ook is het mogelijk dat men een vervangende schadevergoeding vordert. Dit kan wanneer er in de plaats van de prestatie die men overeenkwam, een schadevergoeding gevorderd is.
Wanneer de prestatie bij een aanvullende schadevergoeding uitblijft, wordt deze vervangende schadevergoeding geëist.
Vermogensrecht advocaat
Het verbintenissenrecht is onderdeel van het vermogensrecht. Ben je op zoek naar een advocaat die je helpt met tekortkoming in de nakoming of een andere verbintenisrechtelijke kwestie? Schakel dan snel de hulp in van een gespecialiseerde vermogensrecht advocaat!
Contact opnemen
Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.
