Er wordt door vele verzekeraars gebruik gemaakt van een zogenoemde onderlinge waarborgmaatschappij. Deze term zal hier in het artikel verder worden besproken.
Rechtsvorm
De onderlinge waarborgmaatschappij heet ook wel ‘de onderlinge’. Het is een rechtsvorm net zoals bijvoorbeeld een bv of nv dat zijn. De onderlinge waarborgmaatschappij heeft veel overeenkomsten met een coöperatie.
Vorm van vereniging
Het valt onder een vereniging en in de notariële akte is gezet dat het een onderlinge waarborgmaatschappij genoemd wordt. Dit betekent in principe dat de regels die voor de vereniging gelden, ook voor de onderlinge waarborgmaatschappij gelden. Deze rechtsvorm mag alleen als verzekeringsbedrijf werkzaam zijn. In de statuten moet daarom staan dat de doelstelling is om verzekeringsovereenkomsten te sluiten met leden.
Het is gemakkelijk om te zeggen dat de onderlinge waarborgmaatschappij niet winst onder de leden mag verdelen, omdat het gezien wordt als een vereniging. Dit klopt echter niet, aangezien uit de wet voortvloeit dat hiervoor een uitzondering geldt. Het is dus toegestaan dat de winst verdeeld wordt onder de leden. Het is daarom, anders dan de vereniging, ook een goede vorm voor het beheren van een onderneming. Gelet op de beperkingen die de wet stelt is de verzekeringsmaatschappij de enige onderneming welke gebruik kan maken van deze rechtsvorm. Voor de nv of de bv kan voor de andere ondernemingen de coöperatie als alternatief gezien worden.
Naamgeving onderlinge waarborgmaatschappij
Er gelden een paar wettelijke regels wat betreft de naam welke is toegestaan. Kortgezegd houdt het in dat het begrip ‘wederkerig’ of ‘onderling’ moet zijn in de titel. Ook moet er achter de naam W.A., U.A. of B.A. gezet zijn.
U.A. staat voor ‘uitsluiting aansprakelijkheid’, W.A. voor ‘wettelijke aansprakelijkheid’ en B.A. staat voor ‘beperkte aansprakelijkheid’. Deze genoemde aansprakelijkheidsvormen hebben betrekking op aansprakelijkheid voor oud-leden of nieuwe leden wanneer er een financieel tekort is bij deze rechtsvorm.
De onderlinge waarborgmaatschappij dient dus zowel de aansprakelijkheid van de leden als de rechtsvorm in de titel te zetten; dit geldt niet voor telegrammen en reclames.
De oprichting
De oprichting van de gebeurt op dezelfde wijze als dat een vereniging wordt opgericht, namelijk bij notariële akte die de notaris opmaakt. In deze akte worden de statuten genoemd samen met de zetel, het doel en de naam ervan. Er is een vereiste van ten minste twee oprichters.
Verder dienen de verplichtingen die de leden hebben, omschreven te staan in de notariële akte. Bovendien dient het volgende nog opgenomen te worden in de akte: het benoemen van bestuurders, het ontslaan van bestuurders en de manier waarop de algemene vergadering bijeengeroepen dient te worden.
Handelsregister van de Kamer van Koophandel
Tot slot dient de onderlinge waarborgmaatschappij ingeschreven te worden in het zogenoemde Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Als de bestuurders de rechtsvorm daar niet inschrijven, dan worden zij afzonderlijk aansprakelijk gehouden voor de onder de titel van de onderlinge waarborgmaatschappij verrichte rechtshandelingen.
Verdeling bevoegdheden onderlinge waarborgmaatschappij
In principe zijn de bevoegdheden bij de onderlinge waarborgmaatschappij op dezelfde wijze gesplitst als bij de vereniging het geval is. Het bestuur gaat over de dagelijkse procedure en de ledenvergadering dient alles te doen wat niet aan het bestuur toekomt.
Elk lid heeft in principe één stem in de ledenvergadering. Dit in tegenstelling tot de nv en bv, aangezien daar het aantal stemmen afhankelijk is van de inhoud van het kapitaal dat ingebracht is. De ledenvergadering kiest het bestuur.
Structuurregime en onderlinge waarborgmaatschappij
Men kan in de statuten van de onderlinge waarborgmaatschappij opnemen dat een raad van commissarissen ingesteld dient te worden. Als dit niet wordt opgenomen in de statuten, is het ook mogelijk dat deze verplichting voortvloeit uit het structuurregime dat geldt.
Het structuurregime geldt als de onderlinge waarborgmaatschappij een ondernemingsraad heeft, er een geplaatst kapitaal met een hoogte van 16 miljoen euro is op de slotrekening voor drie onafgebroken jaren en er minstens 100 mensen in Nederland werkzaam zijn.
Raad van commissarissen
Als dus vaststaat dat er sprake is van een structuurregime voor de onderlinge, dient er de raad van commissarissen ingesteld te worden. De belangrijkste taak van deze raad is om het bestuur te controleren. Verder dienen zij sommige bestuursbesluiten die belangrijk zijn goed te keuren. Ook beslissen zij over het schorsen en benoemen van bestuurders. Nieuwe commissarissen worden door de commissarissen zelf voorgedragen. Deze voordracht kan dan door de ledenvergadering goedgekeurd worden, waarna zij de nieuwe commissaris aanstellen.
Conclusie
De onderlinge waarborgmaatschappij is een rechtsvorm die alleen mag, als het doel is het verzekeringsbedrijf daarin als beroep in praktijk te brengen. Het is een vereniging, die veel overeenkomsten toont met de coöperatie. Deze rechtsvorm kent daarom geen aandeelhouders maar juist leden. Het verschil tussen de onderlinge waarborgmaatschappij en de vereniging is dat bij een onderlinge waarborgmaatschappij wel de mogelijkheid bestaat van winstuitkeringen aan leden.
De onderlinge waarborgmaatschappij kan dus gezien worden als een mogelijk alternatief voor een nv, dat is namelijk de enkele alternatieve rechtsvorm die gebruik mag maken van een verzekeringsmaatschappij. Voor bedrijven die niet een verzekeringsbedrijf uitoefenen, is het als alternatief mogelijk om voor de coöperatie, nv of bv te kiezen.
