Als burgers bepaalde regels van de overheid overschrijden, is een bestuursorgaan in staat om tegen het overschrijden van die betreffende regels op te treden. Een van die mogelijkheden is de last onder bestuursdwang. In de volksmond ook wel ‘bestuursdwang’ genoemd.
In dit artikel leggen we uit wat een ‘last onder bestuursdwang’ inhoudt, in welke gevallen het mogelijk is om er gebruik van te maken, wat er gebeurt als men de voorwaarden niet in acht neemt en wat er geschiedt met de gemaakte kosten als men de last onder bestuursdwang gebruikt.
Last onder bestuursdwang
Herstelsanctie
Last onder bestuursdwang is een zogenoemde herstelsanctie. Dit is niet een boete, maar een maatregel die bedoeld is om een overtreding te beëindigen. En daarmee een gerechtvaardigde situatie dient te herstellen. Een last onder bestuursdwang kan tevens gebruikt worden als een andere belanghebbende dat aanvraagt.
Als het bestuursorgaan de last onder bestuursdwang toepast, zegt hij in beginsel dat ‘als men het niet uitvoert, dan voeren wij het uit en worden de gemaakte kosten op diegene verhaald’. Hoe dan ook, de gerechtvaardigde situatie wordt dus hersteld. Het is ook een optie om direct bestuursdwang toe te passen; dit komt voor in spoedeisende gevallen.
Last onder dwangsom
Als volgens de wet het mogelijk is om een last onder bestuursdwang te gebruiken, betekent dit uit zichzelf dat het tevens mogelijk is om de last onder dwangsom toe te passen. De last onder dwangsom is dan echter een vervangende regeling: last onder dwangsom en last onder bestuursdwang mag men immers nooit samen toegepassen, maar wel na elkaar.
In welk geval is het mogelijk om een last onder bestuursdwang te gebruiken?
Wettelijke grondslag last onder bestuursdwang
Een bestuursorgaan kan niet domweg een last onder bestuursdwang inzetten. Hier moet een wettelijke grondslag voor zijn. In de wet dient dus een bepaling te staan dat in een specifiek geval een optie bestaat om deze herstelsanctie toe te passen. Dit kan ook uit voorzorg gebeuren. In zo’n geval verklaart het bestuursorgaan dat als de burger op een wijze handelt die onrechtmatig is, hij de bestuursdwang zal gebruiken en zo een gerechtvaardigd geval zal herstellen.
Aankondiging aan overtreder
Tot slot dient een last onder bestuursdwang aangekondigd te worden aan de overtreder, de eventuele aanvrager en de rechthebbende (ingeval dat een ander persoon is).
Eisen voor beschikking bestuursdwang
Beschikking
Als een bestuursorgaan een last onder bestuursdwang verlangt toe te passen, dient men daartoe een besluit te nemen. Dit is een zogenoemde beschikking en deze moet aan een paar verplichte elementen voldoen.
Verplichte elementen beschikking
Zo dient in de beschikking te staan welk voorschrift is overschreden, dat er sprake is van een oplegging van een last onder bestuursdwang, dat ter voorkoming dat die bestuursdwang ten uitvoer wordt gelegd maatregelen moeten worden getroffen, welke maatregelen dit betreffen en de termijn die geldt voor het gebeuren van dit. Bovendien mag de last onder bestuursdwang niet overbodig zwaar zijn. Dit betekent dus indien er een niet zo erge maatregel is, dat men deze moet toegepassen. Tot slot dient men weer te geven hoezeer de gemaakte kosten op kosten van de overtreder komen.
Een voorbeeld van last onder bestuursdwang
Hieronder volgt een voorbeeld van een last onder bestuursdwang die is opgelegd door een bestuursorgaan:
“U heeft afgezien van een bouwvergunning een tuinhuis op uw eigen grond gebouwd, hoewel hiervoor wel een bouwvergunning nodig was. Om deze reden leggen wij u een last onder bestuursdwang op. U moet ervoor zorgen dat het tuinhuis vóór 2 februari 2021 is afgebroken. Indien dat niet gebeurt, zal een bedrijf dat door ons is ingezet het tuinhuis afbreken. De gehele kosten hiervan zullen wij verhalen op u.”
Niet naleven van voorschriften last onder bestuursdwang
Feitelijk toepassen bestuursdwang
Als de overtreder zich niet aan de voorschriften van de last onder bestuursdwang houdt, is het mogelijk dat het bestuursorgaan besluit om bestuursdwang feitelijk toe te passen; dit kan hij uit zichzelf doen of op verzoek van een betreffende belanghebbende. Dit betekent dat het bestuursorgaan de overtreding laat beëindigen of beëindigt.
Beroep bij bestuursrechter
Vaak zal de overtreder het oneens zijn met de uitvoering van de bestuursdwang en in zo’n geval kan hij beroep doen bij een bestuursrechter.
Kosten gemaakt bij de uitvoering van bestuursdwang
Er worden uitgaven gemaakt om de gerechtvaardigde situatie beter te maken als er bestuursdwang wordt toegepast. Deze kosten worden gewoonweg verhaald op degene die de overtreding heeft begaan.
Voorbeelden kosten
Voorbeelden van zulke kosten zijn materialen, schadevergoedingen aan rechthebbenden die bij de uitoefening van de bestuursdwang schade hebben gekregen, arbeidsloon, afvoerkosten.
Uitzonderlijke gevallen
In uitzonderlijke gevallen kan het bestuursorgaan beslissen om geen kosten te verhalen na het gebruiken van de bestuursdwang. Deze beslissing is bijvoorbeeld mogelijk indien het bestuursorgaan meent dat de overtreder niets verweten is en de bestuursdwang in het openbare belang is uitgevoerd.
Conclusie
Een last onder bestuursdwang dient als een herstelsanctie en dit houdt in dat het bestuursorgaan deze bestuursdwang kan gebruiken om een onrechtmatige situatie te laten corrigeren. Als de betreffende situatie niet naar een rechtmatige situatie is gereduceerd, zorgt het bestuursorgaan dat dat toch nog gebeurt. De kosten worden dan op de overtreder verhaald.
Als er een last onder bestuursdwang wordt toegepast of indien die bestuursdwang werkelijk waar wordt toegepast en u daar tegen bent, is het aan te raden om een bestuursrecht advocaat in te schakelen en bezwaar te maken. Het is verstandig om dit zo spoedig mogelijk te doen, want zo vermijdt u dat bepaalde termijnen verlopen waardoor het niet meer mogelijk is iets tegen de bestuursdwang te doen.
Contact opnemen
Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.
