Indien je een creatie (zoals een boek of een uitvinding) gedaan hebt, is dit jouw intellectuele eigendom. Het intellectuele eigendomsrecht biedt bescherming voor deze creatie. Onder het intellectuele eigendomsrecht vallen bijvoorbeeld het modellenrecht, het auteursrecht, het tekeningenrecht en het octrooirecht, maar ook het handelsnaamrecht en het merkenrecht. Indien het intellectuele eigendomsrecht bescherming biedt voor een creatie, kunnen derden deze niet gebruiken. Het is voor hen enkel mogelijk deze te gebruiken indien de maker hier toestemming voor geeft. Om het intellectuele eigendomsrecht in leven te roepen moet de creatie wel tot uitdrukking zijn gebracht. Op louter een idee kan geen intellectueel eigendomsrecht rusten.

Rechtsgebieden

Hieronder worden de belangrijkste rechtsgebieden van het intellectuele eigendomsrecht besproken.

Auteursrecht

Werken van wetenschap, letterkunde of kunst worden door het auteursrecht beschermd. In artikel 1 van de auteurswet is bepaald dat het recht om het werk openbaar te maken en te verveelvoudigen enkel bij de maker van het werk rust. Het auteursrecht biedt enkel bescherming voor het werk dat een eigen oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijke stempel van de maker heeft. Op dit exclusieve recht zijn een aantal uitzondering, zoals bijvoorbeeld het overnemen van teksten door de pers. Met het toenemende gebruik van internet wordt er ook steeds vaker online een inbreuk gemaakt op het auteursrecht. Denk aan het downloaden van plaatjes/foto’s zonder toestemming van de auteur.

Merkenrecht

Een merk is een teken. Door een merk zijn de producten of diensten van een bedrijf te onderscheiden van andere producten. Dit teken kan zowel een woordteken als een beeldteken zijn. Het kan zelfs zo zijn dat kleuren en vormen een merk zijn. Een merk is pas beschermd als deze is gedeponeerd. In Nederland moet dit bij het Benelux Merkenbureau gedeponeerd worden. Als je wereldwijde bescherming wil, moet het merk bij het World Intellectual Property Organization (WIPO) gedeponeerd worden.

Modellenrecht

Een tekening of model is een deel of het geheel van het uiterlijk van een voortbrengsel. Hierbij kan men denken aan een koffiezetapparaat, een lamp, kleding of een willekeurig gebruiksvoorwerp. Hierbij is wel vereist dat de tekening of het model nieuw is en bovendien beschikt over een eigen karakter. Indien er voortbrengselen verschijnen waarin het model of de tekening in is verwerkt of in is toegepast, biedt het modelrecht bescherming. Men kan het model of de tekening registreren. Dit is niet verplicht. Echter is de beschermingsduur langer indien de tekening of het model geregistreerd is. Soms is registreren dus verstandiger.

Handelsnaamrecht

De handelsnaam is de naam waaronder een onderneming gedreven wordt. De ondernemer geniet handelsnaambescherming, zodat er geen verwarring of misleiding ontstaat bij het publiek. Handelsnaambescherming zorgt ervoor dat een andere onderneming niet dezelfde handelsnaam kan hanteren. Voordat de handelsnaam beschermd wordt, moet er wel aan enkele voorwaarden voldaan zijn. Deze worden hieronder opgesomd:

• Een handelsnaam mag niet misleidend zijn;
• Een handelsnaam mag geen inbreuk maken op een bestaand merkenrecht/gelijk zijn aan een eerder rechtmatig gevoerde handelsnaam door een ander bedrijf;
• De handelsnaam wordt daadwerkelijk in het openbaar gevoerd (inschrijving in het handelsregister is niet vereist voor bescherming).

Opmerking verdient nog dat de bescherming regio gebonden kan zijn. Een lokaal bedrijf in Zuid-Limburg kan niet optreden tegen een lokaal bedrijf in Noord-Groningen. Er valt namelijk geen verwarring te verwachten bij het publiek.

Optreden tegen inbreuk

Indien een derde inbreuk maakt op het intellectuele eigendomsrecht van de rechthebbende, moet deze snel in actie komen zodat de schade zoveel mogelijk beperkt wordt. Hierbij ligt het starten van een kort geding bij de rechter voor de hand. Hierin kan de rechthebbende vorderen dat het verboden wordt dat de inbreukmaker nog verder inbreuk maakt. Dit gebeurt vaak op straffe van een dwangsom. Tevens kan de rechthebbende vorderen dat de reeds gemaakte illegale kopieën die verschenen zijn op de markt verwijderd en vernietigd worden. Daarnaast kan een schadevergoeding worden geëist. De schade kan betrekking hebben op imagoschade of misgelopen winst. Tot slot is het mogelijk de juridische kosten te vorderen. Deze kunnen worden gevorderd voor zover evenredig en redelijk.

Strafrecht

Indien er inbreuk wordt gemaakt op een intellectueel eigendomsrecht, kan de rechthebbende hiervan aangifte doen. Tevens kan de officier van justitie zelf besluiten de inbreukmaker strafrechtelijk te vervolgen. Hiertoe gaat de officier van justitie over indien het gaat om grootschalige inbreuken die risico’s hebben voor de volksgezondheid (bijvoorbeeld piraterij).

Advocaat intellectueel eigendomsrecht

De kosten voor een advocaat variëren per kantoor. Heb je een laag inkomen? Wellicht kan je dan gebruik maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Vaak noemen we dit ook wel pro deo advocaten. Jouw advocaat is dan niet volledig gratis, maar je betaalt een inkomensafhankelijke bijdrage. De advocaten van Lawspot werken ook op basis van pro deo.

In het intellectueel eigendomsrecht is het niet verplicht dat je gebruik maakt van een advocaat. Wij adviseren echter dat jij je wel laat bijstaan door een advocaat. Een gespecialiseerde intellectueel eigendomsrecht advocaat kan je helpen met het beroep indienen bij de juiste instantie, of bijvoorbeeld aantonen dat je schade hebt geleden. De intellectueel eigendomsrecht advocaten van Lawspot helpen je hier graag bij. Mocht je een vraag hebben over het intellectueel eigendomsrecht, of wil je bijgestaan worden door een van onze advocaten, neem dan contact op. Vul het formulier in of bel ons direct op. Wij zijn bereikbaar op 085 – 5000 202.