Het belangrijkste beginsel uit het overeenkomstenrecht in Nederland is dat alle overeenkomsten nageleefd dienen te worden. In de praktijk is dit vaak lastig te realiseren, omdat het niet helemaal duidelijk is wat nou de verplichtingen zijn uit de overeenkomst. Daarom is het van groot belang op welke wijze een overeenkomst uitgelegd en geïnterpreteerd wordt. Om tot een goede beslissing te komen, moet er gekeken worden naar zowel de bedoeling van de overeenkomst als dat wat daadwerkelijk afgesproken is. Het onderscheid tussen een inspanningsverplichting en een resultaatsverplichting is hier van belang.
Wij zullen in dit artikel het verschil tussen een inspanningsverplichting en een resultaatsverplichting behandelen en waarom het verschil relevant is. Naast de verschillen zullen wij ook voor zowel de inspanningsverplichting als de resultaatsverplichting een voorbeeld geven.
De inspanningsverplichting
Bij een inspanningsverplichting is een partij verplicht een inspanning te leveren. Dit komt erop neer dat een partij een inspanning moet leveren om een gesteld doel te bereiken. Hierbij is er geen garantie voor resultaat. Dat betekent dat wanneer het gewenste resultaat niet gerealiseerd wordt er niet direct sprake is van een wanprestatie bij een inspanningsverplichting.
Wanprestatie
Als er niet genoeg inspanning geleverd is bij een inspanningsverplichting spreekt men van wanprestatie. Bij een inspanningsverplichting is het vaak lastig om te bewijzen dat er daadwerkelijk wanprestatie gepleegd is.
Voorbeelden
- Een advocaat kan garanderen dat hij zijn best zal doen om de rechtszaak te winnen, maar hij kan niet garanderen dat hij daadwerkelijk zal doen.
- Een autoverkoper die een auto moet verkopen kan niet garanderen dat hij de auto daadwerkelijk gaat verkopen, maar hij kan wel garanderen dat hij zijn best zal doen.
- Een buschauffeur kan niet beloven dat de passagiers op tijd op de gewenste locatie zullen aankomen, maar hij kan wel beloven dat hij zijn best doet om de passagiers op tijd op die locatie af te zetten.
De resultaatsverplichting
Een resultaatsverplichting verschilt aanzienlijk van een inspanningsverplichting. Bij een resultaatsverplichting is de partij verplicht om het gewenste resultaat te behalen. Alleen het verrichten van inspanning is niet genoeg om te voldoen aan de verplichting. Wanneer het resultaat dus niet behaald is bij een resultaatsverplichting, is er sprake van wanprestatie.
Voorbeelden
- Een aannemersbedrijf dat uw woning bouwt is verplicht het gewenste resultaat te bereiken, namelijk de bouw van uw woning. Indien de woning niet gebouwd is, is er sprake van wanprestatie, omdat het gewenste resultaat niet bereikt is. Het verweer dat er tenminste een inspanning geleverd is, houdt dan geen stand.
- Het vervoersbedrijf dat de goederen van een ander bedrijf vervoert heeft ook een resultaatsverplichting. De vervoerder moet dan de goederen onbeschadigd bezorgen op de locatie waarvoor deze goederen bedoeld zijn. Indien de vervoerder dit niet of niet goed doet, is er sprake van wanprestatie, omdat het gewenste resultaat niet bereikt is, terwijl dit wel is opgenomen in de overeenkomst.
- Een tussenpersoon moet een overeenkomst met een derde partij sluiten voor rekening van een ander, de opdrachtgever, ook wel de lastgever genoemd. Indien de overeenkomst niet gesloten wordt met de derde partij, is er sprake van wanprestatie van de tussenpersoon, omdat het resultaat niet bereikt is, ongeacht of er inspanning geleverd is.
Inspanningsverplichting vs resultaatsverplichting
Bij een inspanningsverplichting moet voor wanprestatie bewezen worden dat er niet voldoende inspanning geleverd is, terwijl bij een resultaatsverplichting er voor wanprestatie alleen bewezen moet worden dat het gewenste resultaat niet behaald is.
Het is natuurlijk aanzienlijk moeilijker om aan te tonen dat er niet voldoende inspanningen geleverd zijn dan dat het resultaat niet bereikt is. Toch bestaat er enige overlap tussen de beide begrippen. Indien er geen resultaat behaald is, kan dit aantonen dat er niet genoeg inspanningen geleverd zijn.
In de overeenkomst opgenomen
Het kan voorkomen dat er in de overeenkomst expliciet is opgenomen of er sprake is van een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting. Daarnaast kan het ook in de algemene voorwaarden opgenomen zijn. Het is dus erg belangrijk dat u zowel de overeenkomst zelf als de algemene voorwaarden goed doorleest.
Niet in de overeenkomst opgenomen
In de praktijk gebeurt het ook vaak dat er niets is opgenomen in de overeenkomst en de algemene voorwaarden. In die situatie moet er gekeken worden naar de uitleg van de overeenkomst.
Grijs gebied
Regelmatig kan er niet aangetoond worden dat er sprake is van ofwel enkel een inspanningsverplichting ofwel enkel een resultaatsverplichting. In dergelijke gevallen is er een beetje een grijs gebied en kan de overeenkomst in beide categorieën vallen. Toch komt het ook vaak voor dat de overeenkomst wel slechts een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting heeft. In die situatie moet er vooral daarnaar gekeken worden of er aan de verplichtingen voldaan is.
Beide verplichtingen in een overeenkomst
Ook kan het voorkomen dat overeenkomst niet alleen een inspanningsverplichting hebben, maar ook een resultaatsverplichting. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een jurist. Een jurist moet binnen de beroepstermijn in hoger beroep gaan (dit valt onder een resultaatsverplichting). Aan de andere kant garandeert een jurist dat hij een zaak probeert te winnen door alles dat binnen zijn macht valt te doen (dit valt onder een inspanningsverplichting).
Wij raden aan om een jurist of advocaat om hulp te vragen indien in uw situatie het niet duidelijk is of er sprake is van een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting, en of dit met zich meebrengt dat er wanprestatie gepleegd is. Een jurist of advocaat kan u vaak duidelijk uitleggen op welke wijze een overeenkomst geïnterpreteerd dient te worden en welke mogelijkheden u heeft.
Conclusie
Met name voor wanprestatie is het relevant om te onderscheiden of er sprake is van een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting. Het is met name ingewikkeld om aan te tonen dat er bij een inspanningsverplichting wanprestatie gepleegd is.
Indien u niet zeker weet of uw overeenkomst een inspanningsverplichting of een resultaatsverplichting bevat, wanneer u een conflict heeft wat betreft nakoming van een overeenkomst en mogelijk wanprestatie of indien u problemen heeft met het bewijzen van wanprestatie bij een inspanningsverplichting, dan adviseren wij u om een jurist of advocaat in de arm te nemen om u te helpen bij deze ingewikkelde kwesties.
Juridische hulp?
Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.
