Als iemand spullen heeft die zijn verkregen door verduistering of diefstal, is het mogelijk deze te gebruiken. Echter, in de meeste gevallen is dat niet de intentie, want vaak worden deze verduisterde of gestolen spullen verkocht. De juridische term die men hiervoor gebruikt, is ‘heling’. Heling bestaat uit opzetheling, schuldheling en gewoonteheling.
In dit artikel bespreken we de verschillen tussen deze drie soorten, de hoogte van de straf die staat voor heling en de strafbaarheid van poging tot heling en de strafbaarheid voor daders die meerdere keren het delict heling plegen.
Opzetheling
Dikwijls meent men dat sprake is van opzetheling als zij praten over heling. De definitie van opzetheling is het verkrijgen van een zaak, het hebben van die betreffende zaak, het vestigen van een zakelijk of persoonlijk recht op de zaak of het afstaan van de zaak, terwijl de zaak is gekregen door een misdrijf en de verdachte van deze betreffende handelingen ook bewust is van het feit dat de zaak door een misdrijf is gekregen.
Bewustheid
Deze bewustheid moet gelden tijdens het feit dat de verdachte de bovengenoemde handelingen uitvoert. Concluderend: men spreekt van opzetheling indien een persoon wist dat de zaak gestolen was, maar ondanks dat alsnog de zaak verkoopt (of een andere handeling ermee verricht). Als hiervan sprake is, is de verdachte strafbaar voor heling.
Eigenbelang
Bovendien spreekt men van opzetheling als iemand opzettelijk uit eigenbelang zo’n zaak in handen heeft of overhandigt, terwijl die zaak door misdrijf is bemachtigd.
Verschil uit eigenbelang en niet uit eigenbelang
Echter, er is een dergelijk verschil tussen uit eigenbelang en niet uit eigenbelang; iemand is namelijk ook strafbaar als hij uit eigenbelang te werk gaat en er na een bepaalde tijd pas achter komt dat de zaak door misdrijf is verkregen. Dit is dus niet het geval als iemand niet uit eigenbelang handelde; diegene is alleen strafbaar voor heling als hij dit ten tijde van het krijgen of ter beschikking krijgen van de zaak.
Gewoonteheling
Gewoonteheling betekent dat iemand van de bovengenoemde opzetheling een gewoonte vormt. Dit betekent dus dat er vaker heling moet zijn gepleegd om van gewoonteheling te kunnen spreken. Het is bovendien de zwaarste van de drie vormen, vandaar ook de hoogste maximale straf.
Schuldheling
Schuldheling is de lichtste vorm van de drie. Hiervan is sprake als iemand een zaak krijgt (of een van de andere eerdergenoemde handelingen), terwijl hij op het moment van het krijgen met reden had moeten vermoeden dat de zaak door een misdrijf is gekregen. Dit betekent dus dat iemand die strafbaar wordt gesteld voor heling, niet dient te weten of de zaak door misdrijf is verkregen. Dit duidt op opzetheling, maar alleen het vermoeden gehad moeten hebben dat hiervan sprake is, is genoeg; schuldheling.
Eigenbelang
Bij schuldheling geldt ook dat indien iemand uit eigenbelang opereert, zoals het geval is bij opzetheling, gestraft kan worden als hij de zaak krijgt (of een van de eerdergenoemde handelingen), terwijl hij met reden diende te vermoeden dat het om een door misdrijf gekregen zaak ging. Dit houdt dus in dat indien een persoon uit eigenbelang opereert, ook strafbaar is voor heling als hij na een bepaalde periode pas een vermoeden zou dienen te hebben.
Grotere kans op straf
De bovengenoemde criteria voor schuldheling zorgen ervoor dat de kans groter is dat iemand gestraft zou kunnen worden voor schuldheling. Dit is bijvoorbeeld het geval als iemand niet voldoende onderzoek doet naar de plek waar de bepaalde zaak vandaan komt, iemand niet goed oplet bij overduidelijke tekens of iemand die het normaal vindt dat een verkoper 20 euro vraagt voor een scooter.
Verschil opzetheling en schuldheling
Het verschil tussen opzetheling en schuldheling is dat iemand bij schuldheling alleen het vermoeden moest hebben dat de zaak door een misdrijf was verkregen. Daarentegen geldt voor opzetheling alleen dat diegene dat ook inderdaad kende. De maximale straf voor schuldheling ligt daarom ook lager dan die van opzetheling.
De hoogte van de straf voor heling
De hoogte van de maximale straf voor heling is afhankelijk van de vorm heling. Zo staat op gewoonteheling een maximale straf van zes jaar gevangenisstraf, op opzetheling van vier jaar en op schuldheling van een jaar.
Geldboete
Voor alle drie de vormen is het mogelijk een geldboete van de vijfde categorie te eisen, dit is een bedrag van 76.000 euro.
Opschudding rechten
Verder kan er een opschudding van sommige rechten plaatsvinden. Zo kan iemand een verbod krijgen om sommige ambten uit te oefenen, om het leger in te gaan of als advocaat/gerechtelijk bewindvoerder werkzaam te zijn.
Omstandigheden van het geval
Natuurlijk hangt de daadwerkelijke hoogte van de straf op heling af van de omstandigheden van het geval. Zo zal bij gewoonteheling de straf hoger zijn indien de betreffende heling 190 keer is voorgevallen dan indien dat maar 4 keer is.
Poging tot heling
Poging tot heling is ook strafbaar. Hiervoor is vereist dat er een begin van uitvoering is betreffende de heling. Verder is geen sprake van een strafbaarheid als de heling niet uit iemands eigen initiatief komt, dus het door een externe omstandigheid voorvalt. Dit geldt dus niet als er bijvoorbeeld sprake is van politie dichtbij.
Opzet
Bij gewoonteheling en opzetheling is opzet vereist, dus een poging van deze twee vormen is makkelijk te bedenken. Dit geldt echter niet voor schuldheling, want een poging omvat een vorm van opzet. Echter, de Hoge Raad stelt dat poging tot schuldheling ook strafbaar is.
Meerdere keren heling plegen
Als iemand meerdere keren heling pleegt, is het mogelijk dat dit terug te zien is in de straf en het maximum daarvan.
Gewoonteheling
Als iemand voor de rechter staat doordat hij meerdere keren heling heeft gepleegd, kan de rechter besluiten diegene tot gewoonteheling te veroordelen bij de verantwoording. Gewoonteheling kan voor een hogere straf zorgen dan opzetheling.
Voortgezette handeling
Als iemand verantwoording moet afleggen voor het meerdere keren plegen van schuldheling, dient men te kijken naar het feit of sprake is van een voortgezette handeling, dus heling in een keer, of dat sprake is van aparte handelingen. Ingeval er sprake is van aparte handelingen wordt de maximale straf immers verhoogd met 1/3.
Reeds veroordeeld
Ook als iemand al een keer is veroordeeld voor het delict heling, is het mogelijk dat de maximale straf hoger wordt voor diegene. De straf wordt immers met 1/3 hoger als de verdachte binnen 5 jaar na de laatste veroordeling van heling het delict opnieuw pleegt. Bovendien zal de daadwerkelijke straf ook hoger uitvallen: de rechter brengt namelijk in zijn beoordeling mee dat de dader blijkbaar niet van zijn eerdere staf geleerd heeft en daarom zal hij de straf omzetten van voorwaardelijk naar onvoorwaardelijk als er sprake is van een veroordeling.
Conclusie
Er zijn drie vormen van heling: gewoonteheling, schuldheling en opzetheling. De maximale straffen kunnen verschillen van een jaar tot zes jaar gevangenisstraf. Verder bestaat de mogelijkheid van poging tot heling, ook poging tot schuldheling ook al spreekt dat niet voor zich in beginsel. Tot slot kan er sprake zijn van een hogere straf voor heling indien de verdachte het delict meerdere keren heeft gepleegd.
Jurist inschakelen
Als iemand wordt beschuldigd van het delict heling, is het altijd aan te raden om een jurist in te schakelen. Hetzelfde geldt voor het geval als iemand niet schuldig is eraan of zich niet zo voelt.
Contact opnemen
Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.
