Een fusie vindt plaats tussen twee bedrijven. Door middel van een fusie worden twee bedrijven in zekere zin samengevoegd tot één werkend geheel. Dit valt niet binnen de normale werking van een bedrijf en zal daarom ook niet vaak ter sprake komen binnen een bedrijf. Desondanks vinden er jaarlijks veel van deze fusies plaats.
In dit artikel zal naar voren komen dat een fusie erg dichtbij een overname kan komen te staan. Het komt namelijk vaak voor dat twee bedrijven niet samen (dus gelijk aan elkaar) komen tot één nieuw bedrijf. Het grotere bedrijf slokt dan het kleinere bedrijf op door middel van de fusie. Hoe de fusie daadwerkelijk tot stand komt, is afhankelijk van alle omstandigheden van het geval en de grootte van de twee bedrijven.
De mogelijkheid tot fusie
Het is niet alleen aan grotere bedrijven om tot fusie over te gaan. Ook kleinere bedrijven kunnen fuseren. Zo kan een fusie een relatief goedkope optie zijn voor koop. Met een fusie gaan namelijk ook alle bezittingen van een bedrijf over op het ‘nieuwe’ bedrijf. Verder kan een fusie ertoe leiden dat overheadkosten worden verlaagd. In sommige gevallen kan zelfs een (lokale) monopolie positie worden vergaard.
Een vaak terugkerend begrip binnen de fusie is het bevorderen van zogenaamde ‘synergie’. Simpel gezegd houdt dat begrip in dat één plus één niet twee oplevert, maar in dit geval drie. Ook voor de kleine, meer lokale bedrijven kan er winst mee behaald worden.
De bedrijfsfusie
In het geval van de bedrijfsfusie gaan zowel de activa als de passiva over naar de nieuwe onderneming. Vanuit dit gegeven volgt de redelijk eenvoudige naam voor dergelijke fusies: de activa-passiva-transactie.
In de praktijk is het dan zo dat bedrijf A binnen de fusie al zijn activa (denk dan aan fabrieksmachines, onroerend goed, wagens, de inventaris, openstaande vorderingen) overdraagt naar bedrijf B in de fusie. Naast de activa wordt nu ook de passiva overgedragen (zijnde alle soorten leningen). Dit leidt tot het gegeven dat bedrijf A nu wel voort blijft bestaan, maar deze onderneming is nu leeg na deze activa-passiva-transactie. De enige inhoud van het bedrijf is nu een flinke aankoopsom die bedrijf B heeft moeten neerleggen voor bedrijf A.
Cherrypicking
De bedrijfsfusie maakt het mogelijk om te doen aan het zogenaamde ‘cherrypicking’. Dit houdt in dat bij het overnemen van de activa en passiva wordt gekeken naar alles wat geld op kan leveren voor de koper. Deze mogelijkheid bestaat omdat alle goederen los van elkaar worden overgedragen bij deze fusie. Dit stelt de koper dus in de gelegenheid om alle schulden en minder waardevolle zaken achter te laten in bedrijf A. Vanzelfsprekend levert dit voor bedrijf B wel een hogere prijs op.
Het enige nadeel van een bedrijfsfusie is dat alle goederen los van elkaar moeten worden overgedragen naar de kopende partij. Dit levert dus ook voordeel op, maar brengt ook flinke juridische voorwaarden met zich mee voor een levering. Daarbij komt nog kijken dat een dergelijke fusie enorm veel tijd en geld kost.
De aandelenfusie
De aandelenfusie betreft een soort fusie in welke de aandeelhouders van een nv of van een bv hun aandelen overdragen. Dit betreft dus niet het overdragen van activa of passiva, zoals in het geval van de bedrijfsfusie. De aandeelhouders van de vennootschap krijgen dan hun geld terug dat zij voor de aandelen hadden betaald. De aandelenfusie wordt daarom ook wel een overname genoemd in het dagelijks gebruik.
Bij dit soort fusies wordt de meerderheid van de aandelen opgekocht. Deze meerderheid betreft een meerderheid van de stemrechten. Op deze manier verkrijgt de koper van de aandelen de controle over het bedrijf.
Geen cherrypicking
Een groot verschil met de bedrijfsfusie is dat hier geen mogelijkheid bestaat tot ‘cherrypicking’. Het is namelijk een transactie van alles of van niets. Het zijn namelijk de aandelen van het bedrijf die worden overgenomen, met de aparte bedrijfsmiddelen van de activa en passiva gebeurt niets. In verhouding tot de bedrijfsfusie is deze manier van fusie daarom enigszins goedkoop en ook zeker gemakkelijker.
De juridische fusie
Het zijn slechts rechtspersonen die de mogelijkheid tot een juridische fusie bezitten. Dit is enigszins voor de hand liggend. Het zou namelijk vreemd zijn als een natuurlijk persoon zou fuseren met een rechtspersoon (dat is namelijk slechts een juridische benaming). Uit het voorgaande volgt logischerwijs dan ook dat deze manier van fusie slechts wordt gebruikt door de bv of nv. Ook kunnen stichtingen en verenigingen dit doen, maar dat komt in de praktijk minder voor.
Vereisten juridische fusie
Verder bestaat er het vereiste voor een juridische fusie dat deze slechts kan plaatsvinden tussen twee dezelfde soort rechtspersonen. Om toch te kunnen fuseren, dan moet voorafgaand aan de fusie één der partijen zijn rechtspersoon omzetten naar de soort van de ander. De bv en de nv worden als dezelfde rechtsvorm gezien. In dergelijke gevallen is geen omzetting meer vereist voor fusie.
Ook bij de juridische fusie bestaat er geen mogelijkheid tot ‘cherrypicking’, aangezien deze vorm van fusie leidt tot de overgang van alle bedrijfsmiddelen naar één nieuwe rechtspersoon. Er blijft in dit geval niks achter, zoals wel bij de bedrijfsfusie. Van deze nieuwe rechtspersoon worden alle oorspronkelijke aandeelhouders nu wederom aandeelhouder.
Werknemers binnen een fusie
Rondom een fusie bij bedrijven zijn er doorgaans werknemers betrokken die werkzaam zijn binnen één der bedrijven. In het geval dat sprake is van een economische eenheid met behoud van identiteit die wordt overgedragen, dan is er doorgaans sprake van een overgang van een onderneming.
Dit leidt tot het gegeven dat de werknemers die werkzaam zijn binnen deze economische eenheid moeten worden overgenomen door het andere bedrijf. Daarbij geldt de verplichting dat zij hetzelfde loon behouden. Ook blijven dezelfde contractuele arbeidsvoorwaarden gelden en nemen zij hun dienstjaren mee naar hun nieuwe werkgever. Dit kan namelijk erg voordelig zijn voor de werknemer indien zijn arbeidsovereenkomst wordt opgezegd wegens bedrijfseconomische redenen.
Conclusie
Fuseren is niet enkel een mogelijkheid voor de grotere bedrijven, ook voor kleinere bedrijven is dit een mogelijkheid. Daarbij kan het in beide gevallen erg voordelig zijn. Echter, het betreft wel lastige stof. Het inschakelen van een jurist omtrent een fusie is daarom erg verstandig. Een gespecialiseerde jurist heeft namelijk veel kennis wat betreft de fusie en de werking ervan. Ook is het inschakelen van een zakelijke mediator mogelijk. Bij een fusie zijn namelijk vele belangen betrokken. Een mediator kan helpen conflicten te voorkomen of indien nodig op te lossen.
