Wat is alimentatie?
Alimentatie is de wettelijke verplichting om bij te dragen aan de kosten van het levensonderhoud van een ex-partner en/of kinderen.
Wanneer ontstaat de verplichting?
Deze verplichting ontstaat na een echtscheiding, wanneer een geregistreerd partnerschap wordt beëindigd of wanneer twee ouders van kinderen jonger dan 21 jaar uit elkaar gaan.
Welke soorten alimentatie zijn er?
Er zijn twee soorten alimentatie: partneralimentatie en kinderalimentatie.
Partneralimentatie
Als één van de voormalige partners te weinig verdient om daarvan te kunnen leven, is de ander verplicht bij te dragen.
Hoogte van partneralimentatie
De hoogte van het bedrag hangt af van wat de ene partner nodig heeft. En wat de andere partner kan missen. Hier zijn wettelijke normen voor vastgesteld die elk jaar opnieuw beoordeeld worden.
Kinderalimentatie
Als partners met kinderen jonger dan 21 jaar uit elkaar gaan, zijn ze beiden verplicht bij te dragen aan de kosten van levensonderhoud.
Als de kinderen bij de ene ouder wonen, is de andere ouder verplicht een bijdrage te leveren tot de kinderen de leeftijd van 21 jaar bereiken.
Wat valt er onder alimentatie?
Bij partneralimentatie gaat het vooral om basiskosten voor levensonderhoud, zoals huur, boodschappen en benzine.
Kinderalimentatie
Bij kinderalimentatie gaat dit wat verder. Kosten die de verzorgende ouder maakt ten aanzien van kleding, school en andere activiteiten vallen ook onder kinderalimentatie.
Kosten van de opvoeding
Het kan dus zo zijn dat je moet betalen voor de dansles van je zoon. De reden hiervoor is dat de overheid ervanuit gaat dat ouders die samen een kind opvoeden deze kosten delen.
Na een relatiebreuk is dit niet anders. Het belangrijkste is dat de opvoeding van jouw kind niet in het geding komt.
Hoe vraag ik alimentatie aan?
Je kunt alimentatie aanvragen door een verzoek in te dienen bij de rechtbank. Hier heb je een advocaat voor nodig.
Berekening van de alimentatie
Voordat je de procedure start moet je een berekening van de alimentatie doen. Dit kun je zelf doen of met de hulp van een advocaat of mediator.
Tremanormen
Het is verstandig om de berekening te laten door iemand die er verstand van heeft. Hij zal een officiële berekening maken op basis van de Tremanormen.
Zonder rechter
Je kunt ook alimentatie regelen zonder naar de rechter te stappen. Hiervoor moet je goede afspraken maken met je ex-partner. Het is belangrijk dat je deze afspraken op papier zet.
Hoe wordt de hoogte van de alimentatie berekend?
De hoogte van het bedrag wat betaald moet worden wordt bepaald aan de hand van de wettelijk vastgestelde Alimentatienormen.
Deze normen worden elk kalenderjaar opnieuw vastgesteld en worden ook wel de Tremanormen genoemd. De normen worden vastgesteld door een groep deskundigen en bieden houvast bij het berekenen van de hoogte van alimentatie.
Alimentatienormen 2022
De normen voor 2022 zijn reeds bekend gemaakt en zijn opgenomen in het Aangepast Rapport Alimentatienormen 2022.
Behoeftetabel
In dit rapport is een behoeftetabel opgenomen, wat bedoeld is om vast te stellen welk bedrag de partner die of het kind dat om alimentatie vraagt nodig heeft.
Draagkrachttabel
Er is ook een tabel in opgenomen voor een draagkrachtberekening. Hiermee kun je het bedrag vaststellen dat de alimentatieplichtige kan betalen.
Kan ik ook alimentatie met terugwerkende kracht aanvragen?
In de meeste gevallen is dit niet mogelijk. Meestal kun je pas alimentatie ontvangen wanneer de rechter een beschikking doet waarin hij het alimentatiebedrag vaststelt. Hier is echter een uitzondering op.
Uitzondering
Als je een verzoek hebt ingediend bij de rechter en hij deze inwilligt, dan gaat de alimentatieverplichting in vanaf het moment van indiening van het verzoek.
Als je bijvoorbeeld op 1 mei een verzoek hebt ingediend en pas op 1 oktober het alimentatiebedrag wordt vastgesteld door de rechter, heb je ook recht op alimentatie voor de maanden mei tot en met oktober.
Wanneer ben ik alimentatieplichtig?
Je bent alimentatieplichtig als je meer verdient dan jouw ex-partner. Of als je kinderen hebt die jonger zijn dan 21 jaar en ze niet bij jou in huis wonen.
Berekening op basis van inkomen
Op basis van jouw eigen inkomen en het inkomen van je ex-partner wordt een bedrag berekend. Dit bedrag is in lijn met de Alimentatienormen van het jaar waarin je uit elkaar gaat.
Hoeveel alimentatie moet ik betalen?
Je dient samen met jouw ex-partner afspraken te maken over de hoogte van de alimentatie, wat meestal gebeurt in overleg met een mediator, een advocaat of een notaris. Als je er samen niet uitkomt stelt de rechter een bedrag vast.
Kinderalimentatie
Als je kinderalimentatie moet betalen zul je eerst zelf moeten proberen afspraken te maken. Als het lukt, controleert de rechter het afgesproken bedrag. De rechter mag een ander bedrag vaststellen.
Als je er niet uitkomt, bepaalt de rechter een bedrag. De alimentatie betaal je rechtstreeks aan jouw ex-partner of jouw kind als hij ouder is dan 18 jaar.
Wat is alimentatie-indexering?
Elk jaar worden nieuwe bedragen voor partneralimentatie vastgesteld. Deze bedragen groeien mee met de loonstijgingen, wat de indexering van alimentatie wordt genoemd.
Percentage van de overheid
De overheid stelt in november een percentage vast op basis waarvan de bedragen op 1 januari van het nieuwe jaar veranderen.
Het percentage voor 2022 is 1,9%.
Waar houdt de rechter rekening mee?
Als de rechter het bedrag moet vaststellen of goedkeuren, houdt hij rekening met de Tremanormen en de omstandigheden van je specifieke geval.
Hij kijkt naar:
- Hoogte van de alimentatie
- Draagkracht van de betalende partner
- Behoefte van de ontvangende partner
- Persoonlijke factoren (zoals de thuissituatie voorafgaand aan de scheiding)
Als de meest draagkrachtige partner bijvoorbeeld jarenlang is mishandeld door de behoeftige partner, kan de rechter alimentatie niet nodig of oneerlijk achten.
De rechter oordeelt per geval of alimentatie aan de orde is.
Hoe lang moet ik partneralimentatie betalen?
De duur van de alimentatieverplichting is afhankelijk van de soort alimentatie. Bij partneralimentatie gaat er een scheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap aan vooraf.
Na 1 januari 2020
Als de scheiding of beëindiging plaatsvindt na 1 januari 2020 bestaat de verplichting maximaal 5 jaar. Hier gelden een aantal uitzonderingen op.
Duur van het huwelijk
Als het huwelijk of geregistreerd partnerschap korter dan 10 jaar heeft geduurd, bestaat de verplichting voor de helft van de tijd dat het huwelijk of partnerschap duurde.
Als je bijvoorbeeld 6 jaar getrouwd bent geweest, moet je 3 jaar partneralimentatie betalen.
Langer dan 5 jaar
In deze gevallen bestaat de alimentatieverplichting langer dan 5 jaar:
- Als je samen met jouw partner kinderen hebt, stopt de partneralimentatie pas als het jongste kind 12 jaar is geworden.
- Indien jouw huwelijk of geregistreerd partnerschap 15 jaar of langer duurde en jouw ex-partner binnen 10 jaar recht heeft op een AOW-uitkering stopt de alimentatieverplichting als de AOW begint;
- Ingeval jouw ex-partner geboren is op of voor 1 januari 2017, jouw huwelijk of geregistreerd partnerschap langer dan 15 jaar heeft geduurd en jouw ex-partner pas over meer dan 10 jaar recht heeft op een AOW-uitkering, stopt de alimentatieverplichting na 10 jaar.
Voor 1 januari 2020
In alle eerdere bestaande gevallen bestaat de verplichting maximaal 12 jaar.
Partneralimentatie en belasting betalen
Als je partneralimentatie ontvangt van jouw ex-partner moet je dit in jouw belastingaangifte aangeven als inkomen.
Aftrekken van de inkomstenbelasting
Als je partneralimentatie aan jouw ex-partner betaalt kun je dit van je inkomstenbelasting aftrekken. Als je meer dan € 68.507 per jaar verdient, kun je sinds 2020 minder aftrekken van de belasting.
Tarief voor 2022
Het aftrektarief vanaf 2022 is 40%, vanaf 2023 is dat 37,05%. Als je al partneralimentatie betaalt, krijg je elk jaar minder terug van de Belastingdienst.
Aanpassing hoogte alimentatie
In overleg met de rechter kan de hoogte van het bedrag dat je betaalt aangepast worden.
Hoe lang moet ik kinderalimentatie betalen?
Bij kinderalimentatie bestaat de alimentatieverplichting tot het kind de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt.
In bijzondere gevallen kan deze plicht langer duren, bijvoorbeeld wanneer het kind een handicap heeft en niet voor zichzelf kan zorgen.
Meerderjarig kind
Vanaf de 18de verjaardag van je kind betaal je de alimentatie direct aan het kind, niet meer aan jouw ex-partner.
Als jouw kind een baan heeft kan het zijn dat hij een kleinere bijdrage nodig heeft. Hier kun je samen met jouw kind afspraken over maken. Zie ook het artikel ‘Alimentatie kind 18 jaar en werkt’.
Ik heb geen omgang met mijn kind. Moet ik nog alimentatie betalen?
Als je geen omgang heeft met jouw kind, dan ben je nog steeds verplicht alimentatie te betalen. Het enige wat van belang is, is dat je de biologische ouder bent van het kind, donorvaders uitgezonderd.
Onvoldoende draagkracht
Als je onvoldoende draagkracht hebt om kinderalimentatie te betalen, kan de rechter bepalen dat de verplichting vervalt.
Geen behoefte
Ook als er geen behoefte is aan alimentatie kan deze verplichting worden opgeheven.
Toch omgang hebben
Je kunt natuurlijk ook omgang met je kind wensen. Hiervoor dien je een verzoek tot het vaststellen van een omgangsregeling in te dienen bij de rechtbank.
Ik heb veel omgang met mijn kind. Moet ik nog alimentatie betalen?
Als je een omgangsregeling heeft en jouw kind regelmatig ziet kun je in aanmerking komen voor zorgkorting. Dit varieert van 5 tot 35% en hangt af van het aantal dagen per week dat je voor je kind zorgt.
Bepaling hoogte percentage
Hoe vaker jouw kind bij jou is, hoe hoger het percentage van de zorgkorting. De reden hiervoor is dat je op deze momenten de kosten van de zorg van je kind al op je neemt.
- Minder dan 1 dag per week: 5%
- Gemiddeld 1 dag per week: 15%
- Een gemiddelde van 2 dagen per week: 25%
- Gemiddeld 3 dagen of meer per week: 35%
Je kunt samen met jouw ex-partner andere percentages afspreken.
Wat gebeurt er als ik stop met betalen?
Je bent wettelijk verplicht om het afgesproken of opgelegde bedrag te betalen aan jouw ex-partner of kinderen. Pas wanneer de verplichting eindigt, mag je stoppen met betalen.
Hulp van het LBIO
Als je niet of te weinig betaalt, kan jouw ex-partner het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) inschakelen. Het LBIO probeert er eerst voor te zorgen dat je de alimentatie weer aan jouw ex-partner gaat betalen.
Kosten voor uw rekening
Als je weer gaat betalen, worden er geen opslagkosten door het LBIO in rekening gebracht. Als je niet gaat betalen, neemt het LBIO de inning over en worden de inningskosten bij jou in rekening gebracht.
Alimentatie advocaat
De kosten voor een advocaat variëren per kantoor en soms ook per advocaat. Heb je een laag inkomen en geen rechtsbijstandverzekering? Wellicht kun je dan gebruik maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Vaak noemen we dit ook wel pro deo advocaten. Jouw advocaat is dan niet volledig gratis, maar je betaalt een inkomensafhankelijke bijdrage. Je leest hier meer over de kosten van een pro deo advocaat. De advocaten van Lawspot werken ook op basis van pro deo.
In alimentatieprocedures is het verplicht dat je gebruik maakt van een advocaat. Wij raden je daarom aan om je te laten bijstaan door een advocaat. Een advocaat kan jou helpen met indienen van het verzoekschrift, en jou bijstaan tijdens de zitting. De alimentatierecht advocaten van Pro Deo Advocaten helpen je hier graag bij. Mocht je een vraag hebben over het alimentatierecht, of wil je bijgestaan worden door een van onze alimentatierechtadvocaten, neem dan contact op. Vul het formulier in of bel ons op. Wij zijn bereikbaar op 085 – 5000 202.
