Wanneer een schuldenaar die later in staat van faillissement verkeert, handelingen verricht die onverplicht zijn, en hij wist of behoorde te weten dat door die handelingen tenminste een of meerdere crediteuren beperkt zouden worden in hun mogelijkheid tot verhaal, dan spreekt men van de faillissementspauliana. Bijvoorbeeld als de failliet vlak voor zijn faillissement geld of andere goederen om niet aan een ander geeft. Hierdoor kunnen bij het faillissement de daadwerkelijke schuldeisers minder geld uitwinnen.
Voorwaarden
Deze benadeling van de faillissementspauliana moet zich ook daadwerkelijk voordoen wil aan alle eisen worden voldaan. Ook moet de benadeling in enige mate voorzienbaar geweest zijn. Een dergelijke rechtshandeling van de schuldenaar die op grond hiervan te vernietigen is, wordt ”paulianeus” genoemd, vandaar de ‘faillissementspauliana’.
Faillissementspauliana vernietigen
Wanneer deze faillissementspauliana plaats heeft gevonden kan de curator (degene die belast is met de afhandeling van het faillissement en de boedel verdeeld over schuldeiser) deze rechtshandeling vernietigen. Deze ‘actie’ van de curator heet de ‘actio pauliana’.