Afspiegelingsbeginsel UWV

Het afspiegelingsbeginsel van het UWV houdt in dat de werkgever tijdens de ontslagprocedure rekening moet houden met onder andere de leeftijden van de werknemers. De medewerkers worden op basis hiervan in groepen onderverdeeld. Degene binnen deze groep die het minst lang werkzaam zijn voor de werkgever zullen dan als eerste ontslagen worden.

5 groepen werknemers

De werkgever moet zijn werknemers indelen in 5 groepen:

• Groep 1: externe medewerkers: gedetacheerden, uitzendkrachten, zzp’ers en ingeleende werknemers van een andere bedrijfsvestiging.
• Groep 2: werknemers die de AOW-leeftijd hebben.
• Groep 3: werknemers met een nul-uren oproepcontract.
• Groep 4: werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd van wie het contract binnen 26 weken eindigt (na de dag van onze beslissing op uw aanvraag).
• Groep 5: werknemers met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd die langer loopt dan 26 weken (na de dag van onze beslissing op uw aanvraag).

De werkgever moet de werknemers uit groep 1 eerst ontslaan, daarna kijkt hij naar de overige groepen. Wanneer hij gaat kijken naar groepen 2 t/m 5, moet hij ook rekening houden met de leeftijden van die werknemers. De werknemers die overblijven, moeten een goede afspiegeling zijn van de leeftijdsverdeling van voor het ontslag. Dit is het afspiegelingsbeginsel van het UWV in het kort.

Uitwisselbare functie

Men spreekt van een uitwisselbare functie wanneer een aantal werknemers vrijwel dezelfde functie uitoefenen. Deze functies moeten een gelijkwaardig niveau en salaris hebben en moeten op elkaar lijken wat betreft inhoud en vereiste kennis. Heb je geen uitwisselbare functie, dan heb je per definitie een unieke functie. De werkgever hoeft het afspiegelingsbeginsel dan niet te gebruiken.

5 leeftijdsgroepen

Als werknemers een uitwisselbare functie hebben worden zij in een andere groep onderverdeeld. Dit gebeurt op basis van leeftijd:

• 15 t/m 24 jaar
• 25 t/m 34 jaar
• 35 t/m 44 jaar
• 45 t/m 54 jaar
• 55 jaar en ouder

Ontslag bij uitwisselbare functie

Als een werkgever werknemers wil ontslaan, dan is hij verplicht dit te verdelen over de verschillende leeftijdsgroepen. Per leeftijdsgroep geldt het principe van first in, first out. Dat wil zeggen dat de nieuwste werknemers als eerste ontslagen worden.

Voorbeeld

Stel dat een werkgever het UWV om een vergunning tot ontslag aanvraagt voor vijftien medewerkers. Alle medewerkers zijn technicus. Omdat de ontwikkelingen op technologisch gebied ontzettend snel gaan, worden de functies van deze technici overbodig. De werkgever heeft wel enkele plekken voor de functie voor field engineer. Een field engineer is volgens de werkgever een andere baan dan wat de technici hiervoor deden. De werkgever is dan ook van mening dat het afspiegelingsbeginsel van het UWV hier niet van toepassing is.

Ontslagprocedure

Uiteindelijk komt het ontslag tot een ontslagprocedure, waarin door een van de werknemers verweer gevoerd wordt. Door de werknemer wordt gesteld dat het afspiegelingsbeginsel van het UWV veel van toepassing was bij de betreffende casus. In de procedure wordt door het UWV geoordeeld dat de werkgever de werknemers ontslagen heeft op grond van bedrijfseconomische redenen en dat dit op geldige wijze gebeurd is.

Toepassing afspiegelingsbeginsel

De werkgever heeft aangevoerd dat een field engineer een andere baan inhoudt dan wat de technici hiervoor deden en dat de werknemers niet over de juiste kwalificaties beschikken. Dit zou dan betekenen dat het afspiegelingsbeginsel van het UWV niet van toepassing zou zijn.

Zienswijze UWV

Echter, het UWV deelt deze zienswijze niet met de werkgever. Volgens het UWV is het werk van een field engineer niet anders dan dat van een technicus: de taken zijn of vergelijkbaar, of breder dan wat de technici voorheen deden. Daarnaast is er voor de functie van field engineer geen aanvullende kennis of een hoger niveau vereist om het werk goed uit te kunnen voeren, waardoor er geen nieuwe eisen zijn ontstaan wat betreft de competentie.

Het afspiegelingsbeginsel van het UWV was dus volgens het UWV wel van toepassing. Op grond daarvan zal het verzoek tot een vergunning tot ontslag van de vijftien medewerkers niet toegewezen worden.

Uitzonderingen op het afspiegelingsbeginsel

Er zijn een aantal uitzonderingen op het afspiegelingsbeginsel. Indien er sprake is van dergelijke situaties dan hoeft de werkgever geen rekening te houden met het afspiegelingsbeginsel:

1. In de CAO is geregeld dat er bij ontslag een andere selectiemethode dan het afspiegelingsbeginsel gebruikt wordt.
2. Een werknemer is onmisbaar voor het bedrijf vanwege zijn kennis of vaardigheden.
3. Een werknemer is gedatecheerd bij een opdrachtgever en zou volgens het afspiegelingsbeginsel ontslagen worden, maar de opdrachtgever weigert dit.
4. Bij een werknemer met een (arbeids)beperking mag de werkgever het afspiegelingsbeginsel niet hanteren.
5. Niet afspiegelen als een werknemer een persoonsgebonden loonkostensubsidie heeft en deze komt te vervallen.
6. Als een groep met uitwisselbare functies volledig vervalt, dan hoeft de werkgever niet af te spiegelen.

Arbeidsrecht advocaat uit eigen regio

Onze gespecialiseerde advocaten staan je graag bij om samen tot een passende oplossing te komen. We zijn gevestigd in het hele land. Je vindt ons bijvoorbeeld in Den Haag, Rotterdam, Amsterdam, Groningen, Leeuwarden, Utrecht en Apeldoorn. Waar je ook woont, bij ons vind je een advocaat bij jou in de buurt die specialist is in arbeidsrecht zaken.

Meer weten over arbeidsrecht?

Lees meer over bijvoorbeeld:

• Ontslag tijdens proeftijd
• Ontslagrecht
• Per direct ontslag nemen
• Werkgever betaalt niet
• Reorganisatie
• Oproepovereenkomst

Veelgestelde vragen

Wat is het afspiegelingsbeginsel?

Bij het afspiegelingsbeginsel worden werknemers in groepen onderverdeeld. Dit gebeurt op basis van het soort contract of bij uitwisselbare functies op basis van leeftijd. Deze groepen bepalen de volgorde van ontslag.

Is het afspiegelingsbeginsel verplicht?

Volgens de wet is het afspiegelingsbeginsel verplicht. Echter, er bestaan een aantal uitzonderingen hierop:

1. Een werknemer is onmisbaar.
2. In de CAO staat dat het afspiegelingsbeginsel niet gebruikt wordt.
3. Er is sprake van detacheringsovereenkomst en de werkgever weigert mee te werken aan het ontslag.
4. De werknemer heeft een (arbeids)beperking.
5. De werknemer heeft loonkostensubsidie en deze komt te vervallen.
6. Een groep met uitwisselbare functies komt volledig te vervallen.

Als je het contactformulier invult, dan neemt een gespecialiseerde advocaat gauw contact met je op. Zelf bellen kan natuurlijk ook, wij zijn bereikbaar via 085 – 5000 202.